چه بگویم ؟     (حقوقی، ادبی و اجتماعی)

قصه های عامیانه و "طوطی نامه"

نوشته ی سید محمود سجادی

قصه یكی از اجزای ادبیات عامیانه است. «قصه» در لغت به معنی حكایت و سرگذشت است و در اصطلاح به آثاری اطلاق می‌شود كه در آن ها تأكید بر رویدادهای خارق‌العاده بیش تر از تحول آدم ها و شخصیت ها ست. در قصه یا حكایت، محور ماجرا بر رویدادهای خلق‌الساعه قرار دارد: «رویدادها، قصه‌ها را به وجود می‌آورد و در واقع ركن بنیادی آن را تشكیل می‌دهد، بی‌آن كه در گسترش و بازسازی قهرمان ها و آدم های قصه نقشی داشته باشد.» (۱) ویژگی های قصه‌ها به گونه خلاصه بدین قرار است:

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

محرّم به روایت ابواسحق نیشابوری(از کتاب قصص الانبیاء)

نوشته و گزینش : محمد مهدی حسنی

الف – در باره کتاب و نویسنده :

بی گمان کتاب قصص الانبیاء نوشته "ابواسحق ابراهیم بن منصور ابن خلف النیسابوری" یکی از گنجینه های ادبی و معنوی گرانقدر نثر پارسی است که در کنار " ترجمه ي تاريخ طبري" و "تفسير طبري" از شاهکارهای نثر دوره اول پارسی ( مشهور به سبک خراسانی یا مرسل) می باشد، این اثر در قرن پنجم هجری پدید آمده است. و مشتمل بر 114 داستان شیرین و گیرا از سرگذشت پیامبران و برگزیدگان است که مآخذ و مصادر بسیاری از حکایات آن قران کریم است. در این کتاب نظم تاریخی حکایت ها، تا اندازه ای رعایت شده است. زیرا کتاب از قصه ی آفرینش آسمان آغاز و با حکایت هایی از صحابه پیامبر گرامی (ص) و خلفای راشدین پایان می یابد.

از این رو قصص الانبیاء از دو جهت حائز اهمیت است. از یک سو به دلیل دارا بودن اصالت و قدمت شیوه تحریر و انشای سلیس و استوار، واجد ارزش ادبی است و از سوی دیگر داستان های شیرین و دلپذیر آن که ریشه در وحی و سلوک پاکان و برگزیدگان دارد موجب تهذیب اخلاق و باروری معنوی روان است و طبیعی است که همگان اعم از دانشمند و عامی از خواندن آن حظّ ادبی و هنری و نیز تاثیر معنوی و تربیتی برند

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

سیزده حکایت طنز از کتاب کدو مطبخ قلندری تألیف: عُزلتی خلخالی

( بخش هفدهم از کتاب مجازی لطایف القضاء)

نوشته و گزینش : محمد مهدی حسنی

تا بـَـرد بهره ز خوان کرمش می گردد

سر فـَغفور کـــدو مطبـــــخ دست فقـرا (شفیعای شیرازی "اثر")

اینک بنا بر روال بخش لطایف القضاء که مشتمل بر حکایت های طنز ادبی با موضوع حقوقی (مسائل مربوط به قضا، قاضی، وکیل، محتسب، دلیل، گواه، عناوین مجرمانه و ... ) است، دوازده حکایت گزینش شده از کتاب کدو مطبخ قلندری، تالیف عُزلتی خلخالی، عارف و شاعر متوفای 1052 ھ. ق. را تقدیم دوستداران ادب و خوانندگان فهیم خود می کند. این کتاب به اهتمام استاد گرامی آقای دکتر احمد مجاهد، *1 فراهم و چاپ اول آن توسط انتشارات سروش ، در سال 1370 به زیور طبع آراسته شده است، با توجه به اینکه با جستجو در تذکره ها و کتب ادبی به چیزی درخور و کامل تر از آنچه در مقدمه فاضلانه مصحح محترم کتاب آمده، برخورد نکردیم. لذا بایستی بگوییم که آنچه در ذیل زیر عنوان مقدمه (در باره کتاب و نویسنده) آورده ایم با اضافات و تغییراتی اندک، در واقع تلخیصی از مقدمه ایشان بر کتاب کدو مطبخ قلندری است و همچنین پانوشت های متن اصلی از کتاب مزبور نقل شده است و عنوان حکایت ها از ماست.

شایان ذکر است آقای جويا جهانبخش نیز مقاله ای مبسوط و علمی زیر عنوان" واعظ صوفي" در باره عزلتی نگاشته و به قول خود "گوشه‌اي از كار و بار و حال ومقالِ أدهمِ خلخالي (را) از خلالِ آثارش" ارایه داده است که به خوانندگان خود توصیه می نماییم، مقاله ایشان را در سایت "اطلاعات حکمت و معرفت" بخوانند

لطفاً برای خواندن بقیه نوشته به ادامه مطلب بروید.

کتابت را جا بگذار!

(BookCrossing چیست؟)

جا گذاشتن کتاب در مکان های عمومی رفتاری است که اکنون در ایتالیا و فرانسه هم رو به فزونی گذاشته. کسی که کتابش را در مکانی عمومی رها می کند، هویت خود را آشکار نمی کند و ادعایی هم بابت قیمت کتاب ندارد، اما یک درخواست از خواننده یا خوانندگان احتمالی بعدی دارد: "شما نیز بعد از خواندن کتاب، آن را در محلی مشابه قرار دهید تا دیگران هم بتوانند از این اثر استفاده کنند."

رول هورنباکر نخستین کسی بود که این حرکت را انجام داد. او یک فروشنده کامپیوتر در ایالت میسوری امریکا بود و نام این رفتار را Book Crossing گذاشت؛ یعنی کتاب در گردش.

لطفاً برای خواندن بقیه نوشته به ادامه مطلب بروید.

نگاهی به شرح های فارسی (ادبی) شهاب الاخبار

نوشته ی محمد مهدی حسنی

منبع: ( برگرفته از فصلنامه وکیل مدافع - ارگان کانون وکلای دادگستری خراسان، سال 12، شماره 22/ اسفند 1401- صص: 82-102)

به گفتــار پیغمبــرت راه جوی

دل از تیرگی ها بدین آب شوی (فردوسی)

الف - شناساندن کتاب "شهاب الاخبار":

کتاب "شهاب الاخبار فی الحکم والامثال و الاداب الشرعیه" نوشته ی قاضی قضاعی[1]مصری است و بیش از هزار سخن کوتاه (کلمات قصار) از پیامبر گرامی اسلام (ص) در آن گرد هم و فراهم آمده است. این گفتارها (احادیث)، بدون نام بردن پشتوانه ها و بنچگ ها (اسناد) و بر شالوده و پیکره ی نزدیکی واژه ها و هم آهنگی آرش ها و چم ها (معانی) آراسته و پرداخته شده است. در سرآغاز و دیباچه ی نبشته می خوانیم : «این را قضاعی، در مصر و در دهه ی نخستین ذی حجه 453 هجری برای ابو عبدالله محمد بن برکات بن هلال سعیدی صوفی نحوی گفته؛ و در سال 517 هجری ابی اسحق ابراهیم بن خاتم اندلسی آن را نزد همان سعیدی خوانده و ابوالقاسم بوصیری آن را شنیده، و در 597 نیز آن را از همین بوصیری شنیده اند. و پافشاری دارد به اینکه: « این سخنان درخشاننده ی دل های عارفان و داروی دردهای ترس کاران و بزدلان است؛ (پر بها بخشش و دارایی است که سرکشان گیتی خوار را خرسند و پذیرنده سازد و گوارا نوشینه ای است که دل های دردمند را بهبود بخشد)، چه گفتارهای رسول اکرم (ص) است و از درگاه و آستانه ای بیرون شده که استوارکننده به پرهیزکاری (عصمت) و ویژه ی گفت فرتاب (وحی) و فرزانگی (حکمت)، خواننده ی راه راست و پایداری و نماینده ی کیش درستی و رهنمونی مردمان بوده است ، و براستی که سخنی روی خواهش و بویه (هوی) نگفته است. والاترین درود که ویژه بهترین بنده برگزیده اوست بر وی و پوران و زادگان وی باد»[2].

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید

واژگان بازنده

معرفی کتاب (چهارمین مجموعه شعر تقی خاوری)

نوشته ی محمد مهدی حسنی

همراه با مقاله ی وزن طبیعی در شعر سپید (مقدمه خاوری بر دفتر شعر خود)

قافیه سنجان چو عَلَم برکشند

گنج دو عالــم به قلم درکشند (نظامی)

اخیراً "واژگان بازنده" چهارمین مجموعه (دفتر) شعر تقی خاوری توسط نشر عرفان به بازار کتاب آمد.

تقی خاوری که به "راوی" تخلص می کند و متولد 1317 در شهرستان مشهد است، پیش از این سه دفتر: فرزند کارگاه (1359) ، دایره صبح (پاییز 1371) و شکل های صدا (پائیز 1376) را به دوستداران شعر و ادب پیشکش کرده است.

او مهمترین خصیصه شعرهای این دفاتر را – اگر چه به مذاق کهنه اندیشان خوش نیآید - استفاده از وزن تازه و طبیعی می داند که نتیجه تکامل و تطور زبان و موسیقی شعر دری است. سالها پیش این وزن طبیعی یا مختلف الاوزان را خود "نیما نیمی" نامید و طی مقدمه ای که بر مجموعه جدید این دفتر شعر آورده – و ضمیمه پست حاضر است - در این باره با نقل قول هایی از زنده یاد اخوان ثالث و دکتر شفیعی کدکنی از اصالت این شیوه از موسیقی شعر دفاع کرده است.

لطفاً برای خواندن بقیه به ادامه مطلب بروید.