چه بگویم ؟     (حقوقی، ادبی و اجتماعی)

زندگی نامه و وصیت شادروان احمد شریعت زاده

نوشته ی محمد مهدی حسنی

الف - در باره ی استاد شریعت زاده

در تاریخ حقوق و وکالت ایران، شادروان احمد شریعت زاده (مشاور)، فرزند حاج سید تقی شریعتمدار، یکی از شخصیت های برجسته قضایی و وکالت دادگستری است. وی در سال ۱۲۶۲ شمسی در محله قدیمی سنگلج تهران (پارک شهر سابقاً قسمتی از این منطقه بوده) چشم به جهان گشود . پس از فراگیری فقه و دیگر علوم وابسته اسلامی ، و تحصیل علم حقوق و معارف وقت علوم طبیعی و زبان فرانسه، نزدیک به 65 سال (حدود 16 سال در سمت قاضی و پیش از پنجاه سال به عنوان وکیل دادگستری) به دستگاه قضاوت و وکالت این کشور خدمت نمود.

خدمات آن شادروان در اولین تشکیلات قضائی کشور از سال 1291 در زمان وزارت مرحوم مشیرالدوله و با سمت معاون دادسرای تهران آغاز شد و پس از طی سمت های مختلف، به مقام معاونت اول دادسرای دیوان عالی کشور رسید. و تا 1307 به شغل قضاوت اشتغال داشت. ....................

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

شعر طنز "ملولیده"

اثر طبع: محمد حسن حسامی محولاتی

در باره شاعر:
محمد‌ حسن حسامي محولاتي، شاعر خراسانی و طناز به نام معاصر د‌ر سال 1307 شمسي د‌ر "محولات" از توابع تربت حيد‌ريه متولد‌ شد‌. تحصيلات ابتد‌ايي تا كلاس سوم متوسطه را د‌ر زاد‌گاه خود‌ گذراند‌ و سپس چند‌ سالي د‌ر مد‌رسة علميه شيخ‌ يوسفعلي تربت حيد‌ريه به تحصيل مقدمات و زبان عربي پرد‌اخت و سرانجام در همان شهر د‌يپلم رشتة اد‌بي گرفت. وی از سال 1329 تا 1342 د‌ر مشهد‌ با روزنامة خراسان همكاري نزد‌يك د‌اشت و از سال 1342 به تهران نقل مكان كرد‌ كه علاوه بر د‌اشتن سمت نمايند‌گي روزنامة خراسان د‌ر مركز، د‌ر اد‌ارة اوقاف مسئول انتشار مجلة «معارف اسلامي» بود‌. همچنین وی تا سال 1350 كه نشرية توفيق براي هميشه تعطيل شد‌، با روزنامة فكاهي ـ انتقاد‌ي مزبور با امضاهاي «قلقلكچي» و «قلقل» همكاري پیوسته د‌اشت .
د‌ر سال 1359 با نشرية جد‌يد‌التأسيس «ياقوت» به مد‌يريت مهند‌س يحيي خالقي با امضاء «ح. محولاتي » همكاري كرد‌ تا این که نشريه مزبور نيز پس از چند‌ي به محاق تعطيلی رفت‌. او مد‌تي نيز براي هفته‌نامه گل‌آقا مطلب مي‌نوشت.

اخیراً کتاب "رنگین کمان طنز" مشتمل بر اشعار طنز و قطعات نثر فکاهی و چند بحر طویل وی ، با مقدمه استاد باستانی پاریزی، توسط نشر خرّم ، منتشر شده که از جمله آن شعر دفاع قاتل است که پیش تر در پستی جداگانه انتشار داده ایم

استاد به لهجة خراساني نيز د‌اراي اشعار فراوان طنز است. امید داریم حالا حالا ها زنده و تندرست بماند

شعر طنز "ملولیده":

به نقل از سخنوران نامی معاصر ایران:

من از وضع حاضر ملوليــــده ام اكٌر چــه خود آن را قبوليـــــده ام

خودم گيج و منگم ؟ ندانم كـه من فروعيــــده ام يـــا اصوليـــــده ام

كنم صبر تا وضع بهتـــــــر شود كه تا كس نگويد عجوليـــــــده ام

از آن ساكتم تـــــــــا نگويد كسي كه مخلص زيادي فضوليــــده ام

دخالت نكردم بـــــه كاري كه باز نگويند بي جــــا دخوليــــــــده ام

نــــه دنبال زورم نـــه دنبال پول نه زوريـــده ام من نه پوليـــده ام

اگر بود پولي بـــــــــه جيبـم بدان كه قرضيـــــده ام يـا نزوليـــده ام

مگير اي جوان خرده بر طنز من كه مخلص در اين ره كهوليده ام

من آن طنز گويم كه در راه طنـز بزرگيــــــده ام ، بلكه غوليــده ام

روان "عُبيـــدم" كه ايـن روز ها به جسم" حسامي" حلوليــــــده ام

گذشته است بسيار سختي به من كه من با تحمــل سهوليــــــده ام

ستم ها از اين هـــــا كشيدم بسي كه از ذكـر آنها خجوليــــــــده ام

از آن بيم دارم كـــــــه بينم شبي طنابيــــــــده ام يا گلوليــــــــده ام

خلاصه از اين وضع و اين بلبشو ملوليـــــــده ام مــن ملوليــــــده ام.

کامنت روز جمعه مورخ 9 مرداد1388 حقیر برای وبلاگ آقای مهندس محمد افضلی برای همین پست:

محمد آقا سلام
مطمئناَ از بنده بهتر می دانید که در میان شاعران بیش از همه طرزی افشار (ق. 5) به ساختن مصادر جعلی مشهورست و دیوانش مالامال از همین صنعت عجیب و غریب است:
تا آفتاب چهره عیانیــــده ای مرا ای نوبهار حسن خزانیده ای مرا
شاید فرصتی پیش نیایید که قول صاحب تذکره روز روشن(ص 500) را در باره طرزی افشار ، جایی نقل کنم. لذا به همین بهانه آن را اینجا می آورم، تا خوانندگان وبلاگتان آن را به جهت انبساط خاطر بخوانند:
"شاعری لطیفه گو، بذله سنج و خوش طبع و ظرافت پسند بود و مصادر و صیغ جدید ایجاد می کرد، کلامش را لوطیان و رندان به الحان و اغانی می خواندند و ته میدانیان چوبک زن در کربی و برزن می سرودند" یاد باد آن روزگاران یاد باد / محمد مهدی حسنی

منبع نقل شعر: وبلاگ محمد افضلی: طراح صحنه

منبع در باره شاعر: با کمی تغییر به نقل از سایت : پايگاه اطلاع رساني شهرستان مه ولات

معشوقه ی من

بارِش سفید اقاقی در جان .

و غمز شمعدانی به پیشخوان دل.

خوشحالی شبدرهای خودرُو و لاسیدنشان با شاهزاده سوری.

تختی روان مرا با خود می برد

تیک تاک ساعت

تعجیل عقربه های صبح در چرخش لاجرم.

گردن آویز طلایی ظهر با نخ لبخند او گره می خورد.

من در کناری،

باغچه کتاب ها را می کاوم؛ که قطع شان او را می سازد.

ماهی ی غزلی

در حوضچه واژه ها شنا می کند.

بیتی عاشقانه

بر فراز هر برگ کتاب پرواز می کند

و عکس برگردان هایی رنگین ، در کنار سطرها.

خانه ها، فصل های کتاب می شود و خیابان، جلد سیاه و براق آن.

"هوای تازه" * ریه ها را پر می کند.

عشق، بهانه آفرینش

و "معشوقه ی من" نام شعرم می شود.

مشهد 2/9/89

* اشاره ای به دفتر شعر زنده یاد احمد شاملو است.

واکاوی هجویه ای از اخوان ثالث در باره نیما

(روایتی تازه از زبان تقی خاوری، شاعر و نویسنده خراسانی)

نوشته ی محمد مهدی حسنی

مرا نیمای مادر ق.... لو داد

مرا لــو، پیشوای شعر نو داد

در اینکه این هجویه را زنده یاد اخوان ثالث در باره نیمای بزرگ سروده و نبایستی یک بیت بیشتر باشد، مناقشه ای نیست. امّا در باره انگیزه و اینکه اسباب پیشآمد سرودن این هجویه چیست؟ روایات مختلف است. و دلیل آن شاید به قول محمد قائد، وضع "جامعه پررو دربایستی ایران" باشد که باعث شده تاکنون روایتی روشن از این ماجرا مکتوب نشود. اما بر خلاف رسانه های نوشتاری؛ در اینترنت به دلیل طبع گردش آزاد اطلاعات و تنوع، تا اندازه ای به این موضوع پرداخته شده، اما روایات آمده، گونه گون و متناقض است. در نوشته حاضر، ابتدا به نقل صورت های مختلف این روایت می پردازیم و سپس روایت تازه ای از زبان تقی خاوری شاعر و نویسنده مطرح مشهدی می آوریم که خود ماوقع را از زنده یاد اخوان ثالث پرسیده و پاسخش را نقل می کند.

پر روشن است آوردن این پست به هیچ وجه از اهمیت و ارزش جایگاه و شخصیت والای پدر شعر نو فارسی، نیمای بزرگ نمی کاهد. زیرا هجوی متعارف و خلق الساعه است که بزرگی در باره بزرگی دیگر، در مقطع زمانی خاص، بر زبان رانده شده و در ادبیات فارسی، از این دست اشعار فراوان داریم که نمونه بارز آن عارفنامه ایرج در باره عارف قزوینی است. با این همه موضوع پست حاضر، رخدادی حقیقتی در ادب فارسی است که می تواند واکاوی و بازگو شود:

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

زبان لطف

نظر جناب آقای مهندس گنجعلیخان در باره پست پیشن

یا ( یاداشت الحاقی بر مقاله: بالا رفتن از دیوار مستأجر قدیمی - دادرس یا کارشناس، کدام مقصرند؟!!)

الف – در باره مهندس گنجعلیخان :

آقای مهندس محمدباقر گنجعلیخان (کارشناس رسمی رشته راه وساختمان و دادستان سابق دادسرای انتظامی کانون کارشناسان دادگستری خراسان) را بسیاری از قضات و وکلای دادگستری خراسان و نیز کسانی که با دادگستری و موضوع کارشناسی سر و کار دارند می شناسند.

او تیغ کهنه ی جوهردار کارشناسی خراسان است، تجربه و تخصص سی ساله وی در زمینه ارزيابي اراضي غير کشاورزی و ساختمان ها، و موارد اختلاف موضوع قوانین روابط مالک و مستاجر (تعيين میزان اجاره بها و اجرت المثل و تعديل اجاره بها ، تعيين میزان سرقفلي و حق كسب وپيشه وتجارت) و نیز امور قراردادی (رسيدگي به اختلافات میان کارفرمايان، مشاوران و پيمانكاران ) است. آقای مهندس از نسل قدیم کارشناسان است، با پی سازی (فونداسیون) پابرجا و استوار که از بتون تقوی و میل گرد دانش و وقار ساخته شده است.

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید.

بالا رفتن از دیوار مستأجر قدیمی - دادرس یا کارشناس، کدام مقصرند؟!!

( مقاله ای کاربردی در باره کنکاش تفاوت مفهوم سرقفلی در دو نظام: اجاره ی جدید و اجاره تابع قانون سال 56)

نوشته ی محمد مهدی حسنی

به بد، بس دراز است دست سپهر

به بیـــــــدادگر بــر نگردد به مهر (حکیم توس)

الف – طرح بحث:

چندین دهه است که رویه قضایی در دعاوی تخلیه عین مستاجره تجاری، به هنگام تعیین حقوق مستاجر، به موضوع پرداختن سرقفلی یا نپرداختن آن، به عنوان یکی از مهمترین پارامترهای تعیین حق کسب و پیشه و تجارت دکاکین توجه می نماید. به دیگر سخن کارشناسان به وقت اجرای قرار کارشناسی، برای تعیین بهای حق کسب و پیشه و تجارت مستاجری که از دکان بیرون می شود ، در اظهار نظر خود، به پارامترهای مختلف از قبیل مدت اجاره، میزان اجاره بها، متراژ دکان، میزان رونق و شهرت کسبی و تعداد مشتریان، پیشرفت موقعیت محل و ... توجه می کنند.

لیکن در سال های اخیر، و لااقل در خراسان رضوی، (در حالیکه منشاء گزینش این منش عرفی- قراردادی مساله انگیز و مورد دار نامشخص است) مهمترین پارامتری را که آنان در نظر می گیرند بحث پرداختن یا نپرداختن سرقفلی توسط مستاجر قدیمی است. به طوریکه اگر مستاجر در شروع رابطه استیجاری و یا در میانه ی مدت تصرف، مبلغی تحت عنوان سرقفلی به مالک یا مستاجر قبلی نپرداخته باشد، درصد خاصی از ارزش متعارف روز سرقفلی (معمولاً معادل 50% ارزش یا کمتر یا بیشتر آن) را به عنوان حق کسب و پیشه و تجارت در نظر می گیرند لیکن اگر مستاجر مالک سرقفلی نیز باشد، حق کسب و پیشه و تجارت وی را، معادل 100% ارزش سرقفلی روز دکان (به مفهوم عرفی آن) محاسبه می کنند. به این ترتیب نزد کارشناسان رسمی، با طرد بی مورد عوامل موثر دیگر که از جمله ی مهمترین آن، میزان اجاره بهای پرداختی است، پرداختن یا نپرداختن سرقفلی در تعیین بهای روز حق کسب و پیشه و تجارت مهمترین و موثرترین پارامتر تعیین بها شده است.

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید.

داستان شب چلّه

نوشته و گزینش : محمد مهدی حسنی

هـر آنکه جانب اهــــل وفا نگه دارد / خدایش در همه حال از بلا نگه دارد (حافظ)

می خواستم در باره شب چله یادداشتی در وبلاگ بگذارم. از یک سو انطباق حال و هوای محرم، با نوشتن از شادی و شادخواری شب یلدا جور در نمی آید و از سویی پیش تر دو پست تحقیقی در زمینه ادب و فرهنگ عامه زیر را در وبلاگ گذارده ام، که به حکایت واکاوی کنترل پنل خود در وبگذر بسیار پر بیننده است.

الف- انعکاس اسطوره ی یلدا در ادب فارسی

ب- پیشینه تاریخی شب یلدا و انعکاس آن در فرهنگ عامه

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

محرّم به روایت ابواسحق نیشابوری(از کتاب قصص الانبیاء)

نوشته و گزینش : محمد مهدی حسنی

الف – در باره کتاب و نویسنده :

بی گمان کتاب قصص الانبیاء نوشته "ابواسحق ابراهیم بن منصور ابن خلف النیسابوری" یکی از گنجینه های ادبی و معنوی گرانقدر نثر پارسی است که در کنار " ترجمه ي تاريخ طبري" و "تفسير طبري" از شاهکارهای نثر دوره اول پارسی ( مشهور به سبک خراسانی یا مرسل) می باشد، این اثر در قرن پنجم هجری پدید آمده است. و مشتمل بر 114 داستان شیرین و گیرا از سرگذشت پیامبران و برگزیدگان است که مآخذ و مصادر بسیاری از حکایات آن قران کریم است. در این کتاب نظم تاریخی حکایت ها، تا اندازه ای رعایت شده است. زیرا کتاب از قصه ی آفرینش آسمان آغاز و با حکایت هایی از صحابه پیامبر گرامی (ص) و خلفای راشدین پایان می یابد.

از این رو قصص الانبیاء از دو جهت حائز اهمیت است. از یک سو به دلیل دارا بودن اصالت و قدمت شیوه تحریر و انشای سلیس و استوار، واجد ارزش ادبی است و از سوی دیگر داستان های شیرین و دلپذیر آن که ریشه در وحی و سلوک پاکان و برگزیدگان دارد موجب تهذیب اخلاق و باروری معنوی روان است و طبیعی است که همگان اعم از دانشمند و عامی از خواندن آن حظّ ادبی و هنری و نیز تاثیر معنوی و تربیتی برند

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

خانه به دوشی "ما" و کسادی "چه بگویم"

(سخنی با خوانندگان خوب خود)

نوشته ی محمد مهدی حسنی

از دوستان عذر خواهم. شاید تا مدتی نتوانم به روال گذشته، با قلم فرسایی خود، وبلاگ را همیشه به روز نگه دارم. گذاردن گاه و بیگاه پست های اخیر که صرفاً برای لاپوشانی بوده این موضوع را ثابت می کند

یادم می آید نوجوان که بودم از عمه پیر کرمانی خود - که اهل تهجد و ایمان بود و خدایش بیامرزد - پرسیدم: "شما چه می کنید که برای خواندن نماز صبح به موقع بیدار می شوید و من خواب می مانم؟" گفت: " عمه جان برای اینکه، نمازتان قضا نشود به هنگام خواب به بالشت تان بگوئید، اگر فردا من را سر ساعت فلان بیدار نکنی خدا تو را گیر تیشه بنّا بیاندازد.".

عجبا که در آن زمان به همین گونه رفتار کردم و نتیجه روانی خوبی به دنبال داشت، هرچند نمی دانستم که عبارات مزبور نفرین و تهدید است یا خواهش و تمنا ؟ و چرا باید با به میان کشیدن پای تیشه بنّا انتظار معجزه ای را داشته باشم؟

بعدها که بزرگ و عائله مند شدم فهمیدم تیشه بنّا، لااقل برای بچه آدمیزاد پارسی، ابتلا و آزمایشی سخت است. تمام وقتت صرف، و مالت خرج می شود با بد قولی آدم های متفاوت مواجه می شوی و در یک کلام پدر صاحب بچه در می آید

برای خواندن بقیه یاداشت بر ادامه مطلب کلیک فرمایید

عاشقانه 8

یادآوری : سخن مخیّل زیر را تازه و در جریان یک اسباب کشی اجباری از میان اوراق دو دهه پیش یافتم. در وانفسای غم نان و مشکلات امروزین، که به قول امیرخسرو دهلوی: «ابر و باران و من و یار، ستاده به وداع / من جدا گریه کنان، ابر جدا، یار جدا» خواندنش و یادآوری عشق افلاطونی قدیمی، لااقل برای مدتی کم، برایم التیام بخش و فرح زا بود.

*****************************

در کنارش گام بر می دارم .

پرنده ای در سینه اش، به دریچه ی بهار می خواندم.

سوسنی در نگاهش راه می رود.

در لب هایش شقایقی می خندد.

و دستانش دستار ابرها را می بافد.

در خواب هایم، گویی ، خورشید به نیمه شب صدایم می زند

و پرنده ای با دو بال آبی، پروازم می دهد .

در بیداری ، در کنارش ،گام بر می دارم ،

سر پنجه های نازکش ، شاخه های نارون پیر را ، نوازش می دهد .

و پائینه ی دامنش ، سنگفرش فسرده ی سرد را .

پنداری پیش قراول سوار بهار است، که مرا ، گرمی می دهد و شاخه ها و سنگفرش ها را .

او ، خود می داند : " کوهبیدی است ، تک افتاده ، در دامن کوه " *

با ریشه ایی ، در سنگ، و سری برافراشته ، در آسمان.

اینک در کنارش ، گام بر می دارم.

داستانش را می دانم : سنگ ها ،آن را باز گفته اند و آسمان .

بیست و سه خصم ، بستن خون در عروقش، را می خواستند و افتادنش را از آسمان ، بر سنگ ها .

در اطرافش، لاشه ی بیست و سه مردار است، با زره و کلاهخودی، از جنس یخ؛ و بیست و سه تیغ شکسته در کنار .

تو گویی، باز هم ، در میدان، سر اندازی زمستان دیگری را می خواهد.

و من در کنارش گام برمی دارم - مطمئن –

بی آنکه مرا، از اخم تیره ی آسمان و از در گوشی مظنونانه اش با زمین سرد، هراسی باشد.

تهران - 9/12/1366

* به نظرم تعبیر از آن استاد شفیعی کدکنی باشد