آزمودههای حقوقی 8
مقدمه و گزینش : محمدمهدی حسنی
دادنامه در باره بی اعتباری اسناد مالکیت، وقتی که متضمن ثبت مشترکات عمومی است

مشترکات عمومی بمانند مباحات (موضوع ماده 92 قانون مدنی ) اموالی متعلق به عموم است که مالک خاص ندارد، لیکن بر خلاف اموال اخیر چون قابل تملیک و تملک خصوصی نیست و استفاده انحصاریشان ممنوع است لذا اساساً موجبی برای قبول درخواست ثبت آنها از سوی افراد نیست. در رأی نمونه زیر به خوبی به مبانی قانونی این موضوع، توجه و مواد قانونی مربوط برشمرده شده است. بر اساس عمومات قانونی که در بطن دادنامه آمده است، ولو اینکه اشخاص برای اراضی مسیل و بستر و حریم آبها و رودخانهها سند مالکیت دریافت کنند. چنین سندی معتبر نیست و دادگاه نباید و نمیتواند که وقعی بدان گذارد.
سوای تأکیدات حقوق عمومی مبنی بر غیرقابل تملک بودن این قبیل اراضی، توجه و دغدغه محاکم دراینباره، از حیث رعایت نظام اجتماعی و حفظ مصالح عمومی جامعه یک ضرورت است به ویژه در باره تصرف و غصب حریم رودها با مصادیق فراوانی برابریم. درحالیکه حریم رودخانهها –که در شهرستانها به "گل انداز" رودخانه مشهور است- می باید تا مسافت چند متری رودخانه جهت لای روبی و ریختن گل و لای ته مسیل آزاد باشد. تجاوز و تصرفات اشخاص نسبت به حریم آبها موجب کاهش محدوده و نیز عرض رودخانهها و مسیلها میشود و اين امر به نوبه خود، افزايش سیلابهای شهری و خسارتهای فراوان ناشي از بارندگیها را به دنبال دارد و همچنین پساب و زبالههای این مناطق باعث آلودگی شدید آبهای این رودخانهها میشود. همین ضرورتها، ایجاب میکند تا دولتها و مجالس قانونگذاری و نیز محاکم لاجرم در حفاظت اراضي حاشيه رودخانهها و در صورت لزوم آزادسازیشان دخالت جدی کنند. تا افراد و مالکین مجاور نتوانند با سوءاستفاده، بستر انهار طبیعی را به نام خود درخواست ثبت کرده و گاهی تا خط القعر رودها، به نام خود سند مالکیت اخذ کنند.
لذا صرفنظر از ضرورت نداشتن استدلال آمده در آخرین پاراگراف دادنامه و متعاقب آن نوع تصمیم نهایی (که ظاهراً بر سبیل حزم و احتیاط، به جای رأی ماهیتی، قرار صادرشده است) استدلال دادگاه از حیث فاخر بودن مواد قانونی استناد شده، در نامعتبر بودن چنین اسناد مالکیتی، چهره استثنایی به آن داده و ارزش نشر، خواندن و بهره بردن آن وافر است.
لطفاْ برای خواندن دادنامه به ادامه مطلب بروید


در نازکای دل، آفتابی 



چکیده


این وب دارای مباحث و مقالات فنی حقوقی است. لیکن با توجه به علاقه شخصی، گریزی به موضوعات "ادبی" و "اجتماعی" خواهم زد. چرا و چگونه؟ می توانید اولین یاداشت و نوشته ام در وبلاگ : "سخن نخست" را بخوانید.